Een jaar geleden bleek uit de eerste resultaten van de CATALYST-studie dat hypercortisolisme opmerkelijk vaak voorkomt bij mensen met moeilijk instelbare type 2 diabetes. Inmiddels zijn ook de resultaten van het tweede deel van deze studie bekend. Die tonen aan dat behandeling met mifepriston niet alleen de glucose regulatie verbetert, maar ook leidt tot gewichtsverlies en een afname van de buikomvang.
Terugblik: deel 1 van de CATALYST-studie
In het eerste deel van de CATALYST-studie werden 1055 patiënten geïncludeerd met moeilijk te reguleren type 2 diabetes (HbA1c > 7,5%, ondanks gebruik van meerdere glucose verlagende middelen). Uit die analyse bleek dat maar liefst 24% van deze patiënten voldeed aan de criteria voor hypercortisolisme, vastgesteld met een dexamethason suppressietest. Het merendeel van deze patiënten had geen klassieke Cushing, maar wel diabetes, hypertensie en andere aspecifieke klachten. Ook hadden zij vaker cardiovasculaire comorbiditeit. Deze bevinding onderstreept het belang van actief screenen op hypercortisolisme in deze patiëntengroep, iets dat tot nu toe zelden wordt gedaan.
Nieuwe inzichten: behandeling met mifepriston
Het tweede deel van de studie (fase 4, gerandomiseerd, dubbelblind en placebogecontroleerd) onderzocht de effectiviteit van mifepriston, een glucocorticoïdreceptorantagonist, bij patiënten met bevestigd hypercortisolisme. In totaal werden 136 patiënten geïncludeerd en in een 2:1-verhouding gerandomiseerd naar mifepriston of placebo, gedurende een periode van 24 weken.
De primaire uitkomstmaat was de verandering in HbA1c. Daarnaast werd gekeken naar secundaire parameters zoals lichaamsgewicht, buikomtrek en het gebruik van glucose verlagende medicijnen.
Resultaten: significante verbetering van metabole parameters
De resultaten, gepresenteerd op de 85ste sessie van de American Diabetes Association (ADA) en gepubliceerd in Diabetes Care (https://doi.org/10.2337/dc25-1055), zijn veelbelovend:
- HbA1c daalde in de mifepriston-groep 1,3% meer dan in de placebogroep (95%-BI: -1,81 tot -0,83; p < 0,001). Er was geen verschil tussen de groep met en zonder afwijkingen van de bijnieren.
- Het lichaamsgewicht daalde gemiddeld met 5,1 kg meer in de mifepriston groep (95%-BI: -8,2 tot -2,0: p = 0,001).
- De middelomtrek daalde met gemiddeld 5,1 cm meer in de mifepriston groep (95%-BI: -8,2 tot -2,0; p = 0,002).
Daarnaast werden er verbeteringen gezien in het lipiden spectrum en kon ook de andere glucose verlagende medicatie vaker worden afgebouwd in de mifepriston groep.
Kanttekeningen: bijwerkingen en uitval
Wel moet worden opgemerkt dat bijna de helft (49%) van de patiënten in de mifepriston-groep de behandeling voortijdig beëindigde, vergeleken met 18% in de placebogroep. De meest gemelde bijwerkingen waren hypokaliëmie, misselijkheid, vermoeidheid en hoofdpijn. Ook werd een toename van de bloeddruk gezien.
Conclusie
De CATALYST-studie laat zien dat hypercortisolisme veel voorkomt bij moeilijk instelbare type 2 diabetes en dat gerichte behandeling met mifepriston tot significante metabole verbetering kan leiden. Deze resultaten ondersteunen het pleidooi voor bredere screening en bieden een nieuw therapeutisch perspectief voor een complexe patiëntengroep.
Referenties
- DeFronzo et al. – Inadequately Controlled Type 2 Diabetes and Hypercortisolism: Improved Glycemia With Mifepristone Treatment – Diabetes Care
