Recente cijfers van Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS) tonen aan dat ongeveer 10 % van de mensen met obesitas in Nederland de diagnose diabetes type 2 heeft. Voor mensen zonder overgewicht is dat circa 2 %.
De cijfers zijn gebaseerd op de Gezondheidsenquête / Leefstijlmonitor van 2024, in samenwerking met het Rijksinstituut voor Volksgezondheid en Milieu (RIVM) en het Voedingscentrum.
Cijfers in het kort
- Totaal: ongeveer 1,1 % van de bevolking heeft diabetes type 1 en ongeveer 4,1 % heeft diabetes type 2.
- Leeftijdsgroep 50–55 jaar: ~5,5 % heeft type 2; bij 75-plussers is dit ~13,9 %.
- Risico bij obesitas: mensen met ernstig overgewicht hebben ongeveer vijf keer zo vaak type 2 als mensen zonder overgewicht (10 % vs 2 %).
Gezondheidseffecten & leefstijl
De CBS-analyse laat zien dat mensen met diabetes type 2, vooral vanaf 50 jaar, een hoger percentage hart- en vaatziekten rapporteren: 14 % van ≥ 50-jarigen met diabetes gaf aan zo’n aandoening te hebben, tegenover 6 % zonder diabetes.
Ook worden er verschillen gezien in leefstijl: zo drinken 50-plussers met diabetes gemiddeld iets minder suikerhoudende dranken dan leeftijdsgenoten zonder diabetes (~2 glazen per week vs ~3) en eten zij minder vaak voldoende groente en fruit.
Implicaties
Voor de praktijk en voor beleidsmakers zijn deze bevindingen van betekenis:
- Het grote verschil in risico tussen mensen met en zonder obesitas benadrukt de centrale rol die overgewicht en obesitas spelen in de ontwikkeling van type 2-diabetes.
- De relatief stabiele incidentie in de afgelopen tien jaar (het percentage mensen dat aangeeft diabetes te hebben is de afgelopen tien jaar niet veranderd) maakt duidelijk dat veldwerk, preventie en leefstijlprogramma’s opnieuw op scherp gezet moeten worden.
- Leeftijd blijft een belangrijke factor: oudere leeftijd gaat gepaard met een snel oplopend risico, dit impliceert een belangrijke rol voor gerichte screening en leefstijlinterventies in de oudere populatie.
- Voor zorgprofessionals is het relevant om alert te zijn op co-morbiditeit (zoals hart-en vaatziekten) bij patiënten met type 2-diabetes en om leefstijlcomponenten (gewicht, voeding, suikerhoudende dranken, groente/fruit) actief mee te nemen in behandeling en begeleiding.
Deze cijfers onderstrepen opnieuw het belang van preventie gericht op overgewicht/obesitas, maar ook de integratie van leefstijlmonitoring in de diabeteszorg. Wij zullen de ontwikkelingen op het gebied van leefstijl, overgewicht, screening en diabetes nauwlettend blijven volgen.
Voor het volledige artikel zie de CBS-website: “1 op 10 mensen met obesitas heeft diabetes type 2”.
