In de NEJM treffen we deze week een zeer interessant case report van een patiënt die allogene eilandjes ontving van een overleden donor. Deze waren bewerkt met CRISPR en lentivirale transductie om niet immunotolerantie in het immuunsysteem, maar immuunevasie door de getransplanteerde bètacellen te bewerkstelligen.
Hoewel ik me persoonlijk moeilijk kan voorstellen dat dit een opschaalbare behandeling zal worden voor type 1 diabetes – omdat er zowel donor-eilandjes als een tweestaps genetische modificatie nodig waren – is het natuurlijk zeer interessant dat gedurende 12 weken (en mogelijk langer) C-peptide-secretie weer aantoonbaar was in deze patiënt, zonder enige immunosuppressie. De patiënt was echter niet vrij van exogene insuline. Verdere doorontwikkeling is dus noodzakelijk in mijn optiek.
De impact van deze studie is denk ik dan ook vooral conceptueel, waarbij er meer vervolgonderzoek naar immuunevasie van de bètacel – meer dan alleen het induceren van immunotolerantie in het immuunsysteem zelf – zal worden gedaan. Ik vind het daarbij leuk om te vermelden dat er al veel werk op dit vlak plaatsvindt in Nederland, zoals bijvoorbeeld in de groep van Bart Roep (LUMC). Voor de geïnteresseerde lezer wijs ik op een recente Cell-publicatie van zijn groep, waarin gezocht wordt naar de epitopen in de bètacel die leiden tot meer of minder auto-immuniteit. Wij doen ook onderzoek naar de rol van het microbioom en het behoud van restfunctie in type 1 diabetes. Er komt dus steeds meer oog voor het feit dat er breder gekeken kan worden dan alleen naar het immuunsysteem bij het vinden van een causale behandeling van type 1 diabetes.
We blijven dus verder zoeken naar behandelingen, en komen steeds dichter bij concepten die mogelijk werken. Het kan natuurlijk zijn dat een combinatie van interventies tot een (gedeeltelijke) oplossing gaat leiden, maar in ieder geval is dit case report in de NEJM zeer de moeite van het lezen waard.
Lees hier het volledige case report: Survival of Transplanted Allogeneic Beta Cells with No Immunosuppression | New England Journal of Medicine
En ander recent werk naar de mogelijke epitopen in de betacel:
Genetic protection from type 1 diabetes resulting from accelerated insulin mRNA decay: Cell
