Na een zeer inspirerende en humoristische opening van EASD president Chantal Mathieu, was het tijd voor de grootste prijs die de EASD toekent; de Claude Bernard. Er zijn naar mijn mening weinig mensen die deze prijs meer verdiend hebben dan Professor Andrew Hattersley. Hattersley heeft een ongelooflijk grote bijdrage geleverd aan de opheldering van de genetische grondslag van erfelijke vormen van diabetes (natuurlijk meest bekend van zijn bijdrage aan de MODY subvarianten).
Hattersley begon echter met een aangrijpend betoog voor het belang van fundamenteel onderzoek en het onderzoek naar de opheldering van zeldzame ziekten in het bijzonder. Grappig genoeg bleek een ontmoeting met Prof Mu Bruining aan het begin van zijn loopbaan (gesprek over neonatale diabetes) voor hem heel inspirerend. Hattersley liet zien hoe opheldering van de genetische grondslag van neonatale diabetes behandeld kan worden met SU derivaten. Dit omdat het een mutatie betreft die het openen van kalium kanalen verhindert in de beta cell (KCNJ11 mutatie). Het gebruik van SU derivaten vanuit de inzichten in deze zeer zeldzame subvarianten heeft natuurlijk ook enorme impact op de totale diabetes populatie.
Hierna gaf Hattersley een masterclass in hoe kennis van de epidemiologie helpt in klinisch redeneren en gebruik van risico calculatoren. De monogenetische varianten zijn simpelweg te zeldzaam om elke diagnose genetisch te testen. Hattersley liet zien hoe hij met zijn collega’s een algoritme heeft ontwikkeld waarmee de pre-test kans op een mutatie kan worden verhoogd.
Vervolgens toonde Hattersley de kroon op zijn werk: het toewerken naar precision medicine voor type 1 en type 2 diabetes en vooral ook het voorspellen van behandeling response door gebruik te maken van eenvoudige en wijd beschikbare klinische eigenschappen. Hij kijkt hiermee dus niet alleen terug op een fenomenaal oevre, maar werpt ook een blik op de toekomst en suggereert dat we veel meer op basis van voorspelde behandelresponse dan op BMI / complicaties gaan selecteren als we nu doen. Een intrigerende gedachte!
Door zijn presentatie valt ook op dat er talloze bekende diabetologen door Hattersley zijn opgeleid. Hij is dan ook op elk vlak een zeer verdiend ontvanger van deze prestigieuze onderscheiding.
